دریاچه قله سبلان

کوه سبلان آتش‌فشانی خاموش که در غرب استان اردبیل واقع شده است. در دهانه‌ی قله‌ی سبلان دریاچه‌ای آتش‌فشانی به شکل بیضی و با عمق تقریبی ۴۰ متر قرار دارد. دریاچه سبلان مرتفع ترین دریاچه‌ی جهان است که از لحاظ علم دریاچه شناسی در نوع خود بی نظیر است. آب دریاچه در اکثر ماه‌های سال جز تیر، مرداد و شهریور ماه منجمد بوه و حاصل از ذوب برف می‌باشد. این دریاچه به همراه طبیعت اطرافش از مناظر شگفت انگیز کشور است. گردشگران می‌توانند با صعود به قله سبلان از این دریاچه‌ی زیبا دیدن کنند و انعکاس نور خورشید را در کنار طبیعتی دل انگیز به تماشا بنشینند.

مراتع سبلان از بهترین مراتع طبیعی ایران است. دامنه های سبلان، برخلاف سهند که کمی سنگلاخی است، دارای خاک نرم و حاصلخیز است و علف های مرغوب و پرارزشی در آن رشد می کنند.

کوه سبلان در زبان ترکی آذربایجانی «ساوالان» و در زبان تالشی «سفلون» نامیده می شود.

سبلان به خاطر آبگرم های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا، دریاچه زیبا در قله کوه، مورد توجه دوستداران طبیعت می باشد همچنین از آنجایی که تمام قلل سبلان در ایام سال پوشیده از یخ و برف های دائمی می باشند، در این منطقه یک پیست اسکی به نام «الوارس» وجود دارد که مورد توجه گردشگران است.

کوه سبلان مقدس ترین کوه ایران است. گفته می شود مزار یکی از پیامبران، در قله سبلان قرار دارد و بنا بر باورهای مردم، این مزار، مزار زردشت است. در متون کهن فارسی نیز به رابطه سبلان و زردشت اشاره شده و آنجا را مکان نیایش و عبادت زردشت می دانند. یکی از نشانه های تقدس سبلان، سوگند به آن است. نام سبلان هنوز یکی از مهم ترین سوگندهای ساکنان اطراف کوه و عشایر کوچنده شاهسون به شمار می آید. اهالی باور دارند که وقتی نام سبلان برده می شود به ویژه وقتی به آن سوگند یاد می کنند، مار از شکارش دست می کشد.

دکتر محمد میرشکرایی در مقاله «سبلان، کوه بزرگ و مقدس ترین کوه ایران» می نویسد:«تا چند دهه پیش، بسیاری از مردم کوهپایه نشین سبلان با نیت زیارت راهی کوه می شدند و وقتی باز می گشتند، خویشان و همسایگان و آشنایان به دیدنشان می رفتند و زیارت قبولی می گفتند و گاهی هدیه ای هم برای زایر از زیارت کوه آمده می بردند. رسم رفتن به دیدار کسانی که از سفرهای زیارتی بر می گردند در همه مناطق ایران معمول بوده است و هنوز هم رواج دارد. وجود این رسم در مورد راهیان سبلان، بیانگر این است که سبلان در فرهنگ مردم محل با همه معنای کلمه، یک زیارتگاه است.

تقدس یک امر فرهنگی است و تقدس یک کوه دو سبب اصلی متمایز اما در پیوند با یکدیگر دارد:نخست وجود مزارهای مقدس، زیارت گاه ها و پیکره های مقدس و دوم، وجود باورهای کهن و اعتقادات دینی درباره عوارض طبیعی در بخش هایی از کوه و یا درباره تمامی و کلیت آن. «آثار دست ساز انسانی پیرامون سبلان، مثل امامزاده ها، زیارتگاه ها، برج ها و قلعه ها و سه سنگ نبشته یکی مربوط به دوره اورارتویی در نزدیکی سراب، یکی به خط پهلوی در نزدیکی مشکین شهر و یک چارتاقی (آتشکده) سنگی مربوط به دوره ساسانی در شهرها و روستاهای اطراف سبلان قرار دارند. در برابر، بسیاری قصه ها، باورها، اعتقادات و رسوم درباره سبلان و قسمت های مختلف آن همچون قله ها، صخره ها و سنگ ها در خاطر کوهپایه نشینان و عشایر سبلان باقی مانده است. از این رو سبلان در گروه دوم از طبقه بندی کوه های مقدس قرار می گیرد.