آرامگاه کوچک متعلق به آخرین مبلغ دین مسیح

زیارتگاه خالد نبی و گورستان آن محلی برای زیارت و سیاحت است. فضای اطراف این زیارتگاه، منظره‌ای پر از آرامش و زیبایی‌های بی‌نهایت و غیرقابل وصف است. مکان آرامگاه بر فراز قله کوه گوگجه داغ قرار گرفته و همین چشم‌انداز زیبای آن بر بلندی کوه، همان چیزی است که سبب شده توجه طبیعت‌گردان به این منطقه جلب شود. خالد نبی در واقع یک مجموعه است که از گورستان خالد نبی، آرامگاه چوپان آتای و زیارتگاه خالد نبی تشکیل شده است. این مجموعه یکی از قدیمی‌ترین مجموعه‌های تاریخی استان گلستان به شمار می‌رود.

زیارتگاه خالد نبی

زیارتگاه خالد نبی در ۹۰ کیلومتری شمال شرق گنبد کاووس روی کوهی ۷۰۰ متری بین کلاله و مراوه تپه قرار گرفته است. این آرامگاه کوچک که متعلق به آخرین مبلغ دین مسیح است، زیارتگاه بسیاری از علاقه‌مندان وی محسوب می شود. فاصله زمانی بین ظهور خالدنبی و ولادت پیامبر اسلام را در حدود ۴۰ سال دانسته‌اند. گفته شده دختر خالد نبی در دوران پیری به خدمت پیامبر اسلام (ص) می‌رسد و در حضور پیامبر ایمان می‌آورد.

معماری زیارتگاه

معماری بنا با پلان ۴ ضلعی ساخته شده است. یک درب ورودی هلالی شکل و دو پنجره در دو طرف بنا وجود دارد. پنجره‌ها و در ورودی فلزی ساده هستند و هیچ تزیینات یا نوشته خاصی ندارند. به نظر می‌رسد پنجره‌های بنا در دوره‌های اخیر به جای پنجره‌های پیشین جایگزین شده‌اند. سقف آرامگاه به‌صورت گنبدی مدور و به رنگ سبز است. داخل بقعه آرامگاه، قبری ساده قرار دارد که هیچ کتیبه و نوشته تاریخی که نشانی از قبر داشته باشد، در آن دیده نمی‌شود. دقت در معماری بنا، آن را به شکل چهارطاقی‌های دوره ساسانی به چشم می‌آورد.

اگر نظری به زمان زندگانی خالد نبی بیندازیم، مطابق منابع، وی هم‌زمان با دوره ساسانی می‌زیسته است. مصالح به کار رفته در بنا از مصالح امروزی است که نشان می‌دهد بنا در دوره‌های معاصر بازسازی و مرمت شده است. روی یکی از طاقچه‌های پنجره تعدادی سنگ‌های کوچک طبیعی از جنس سنگ‌های رودخانه‌ای گذاشته شده است. این سنگ‌ها توسط هیات امنای زیارتگاه و زائرین از محوطه بیرونی زیارتگاه و نیز از فضاهای گورستان قدیمی خالد نبی جمع‌آوری شده‌اند، که نسبت به آن‌ها باورها و اعتقاداتی وجود دارد.

همانطور که در مقدمه متن اشاره شد، در اطراف زیارتگاه خالد نبی یک گورستان تاریخی و دو بقعه دیگر که مربوط به اطرافیان خالد نبی هستند نیز قرار دارد که همه یک محوطه را دربر گرفته‌اند. گورستان و قبرهای موجود در آن به نظر اسرارآمیز می‌رسند. گورستان دارای سنگ مزارهای افراشته است که از جنس سنگ آهکی و توپر ساخته شده و از نظر فرم بی‌نظیر و منحصر به فرد هستند.

گورستان خالد نبی

اگر در کنار زیارتگاه خالد نبی بایستید، چشم‌اندازی زیبا و منحصربه فرد را مشاهده خواهید کرد. این صحنه زیبا از تپه ماهورهای اطراف زیارتگاه تشکیل شده است. از تپه ماهورهای اطراف زیارتگاه تا دشت‌های سرسبز اطراف آن و لاله‌زارهایی که در کنار مزارع گندم موجود هستند و در طول مسیر قرار گرفته‌اند، گستره وسیع و زیبایی را در مقابل چشم به نمایش می‌گذارند.

یکی از پیغمبران عرب بعد از عیسی، خالد نبی غیث بن سنان عبسی بود، که در گفتگوی محاوره‌ای ترکمنان، ایشان را «حالت نبی» می‌گویند. حضرت خالد نبی طبق برخی اسناد آخرین پیامبر قبل از نبی اکرم (ص) بوده و ۸۴ سال پیش از میلاد رسول اکرم (ص) بدنیا آمده است. به نقل از کتاب ناسخ التواریخ، خالد بن سنان ۶۱۲۳ سال بعد از به دنیا آمدن آدم و در سال ۵۳۰ میلادی بر تخت نبوت نشته است. او در سرزمین عدن که در یمن می‌زیست و از قبیله «بنی عبس بغیض» بود. وی در زمره پیامبران تبلیغی بدون کتاب و آخرین مبلغ دین مسیح بوده و رسالتش ایجاب می‌کرد که به‌عنوان مبلغ دینی به همه جا سفر کند و مردم را به پذیرش دین مسیح دعوت کند. در آن زمان در ایران، خسرو انوشیروان پادشاهی می‌کرد و آیین زرتشت مذهب رسمی اکثر ایرانیان بود.

فاصله زیارتگاه خالد نبی تا شهر کلاله (در شرق استان گلستان) ۵۰ کیلومتر است و جاده‌ای بسیار خوش‌منظره و رویایی دارد که به دلیل وجود شیب تند و راه خاکی آن از لحاظ رانندگی نامناسب است. زیارتگاه خالد نبی به دلیل دوری راه و فقدان وسیله نقلیه، کمبود تسهیلات رفاهی در محل و گرمای شدید تابستان و سرمای زمستان مناسب نیست. بنابراین بهترین زمان برای انجام فرایض دینی و زیارت و سیاحت در این منطقه، ماه‌های فروردین و اردیبهشت در فصل بهار است.

گفته شده است زیارتگاه خالد نبی که یکی از مکان‌های معروف و مهم برای بومیان آن منطقه محسوب می‌شود، قدمتی بیشتر از ۱۵۰۰ سال دارد. بسیاری از گردشگران و زایران، از فضای اطراف زیارتگاه خالد نبی برای اقامت و برای گذراندن شب استفاده می‌کنند. هرساله بیش از ۱۰۰ هزار زائر و گردشگر از مناطق مختلف کشور و گروه‌هایی از جهانگردان خارجی از این مجموعه بازدید می‌کنند. اگرچه بازدید از این مکان تاریخی به دلیل ناهمواری جاده آن سخت است، اما یکی از مکان‌هایی است که دیدن جذابیت‌های آن به سختی مسیر و طی کردن آن ارجحیت دارد.