ایوان منارجنبان یکی از آثار تک ایوانی دوران ایلخانی

در مسیر راه اصفهان به نجف آباد قریه ای است که آن را کارلادان می گویند. امروز این روستا جزئی از شهر اصفهان به شمار می رود. در این قریه بنائی وجود دارد که مزار یکی از زهّاد مشهور قرن هشتم هجری به نام عمو عبدالله کارلادانی است. تاریخی که بر فراز سنگ عمو عبدالله نوشته شده و سال ۷۱۶ هجری را نشان می دهد مبین این نکته است که این عارف بزرگ در زمان سلطان (محمد خدابنده) ایلخان مغول مسلمان می زیسته است. از زندگی وی اطلاعی در دست نیست. برخی ساکنان اصفهان عقیده دارد لرزش بنای منارجنبان به دلیل عظمت و شکوه عمو عبدالله بوده و وی فردی بسیار بلند مرتبه بوده است. این عقیده ریشه ای کهن دارد و حتی در لغت نامه های گوناگون هم در مقابل نام عمو عبدالله کارلادانی این عقیده ذکر شده است، هم اکنون قبر وی در این ایوان در معرض دید عموم می باشد.

منار جنبان

ایوان منارجنبان یکی از آثار تک ایوانی دوران ایلخانی است اما برخی از محققین عقیده دارند که مناره ها بعداً به ایوان مزبور افزوده شده است.

جالب است بدانید که این ساختمان با کاشی‌ های لاجوردی رنگ به شکل ستاره چهارپر و اشکال دیگری به شکل کثیرالاضلاع فیروزه ‌ای رنگ تزیین شده است.

منار جنبان

بسیاری از معماران و مهندسان درباره جنبش مناره ها به اظهار نظر فنی و مهندسی پرداخته اند اما برخی نیز می گویند هیچ دلیل منطقی برای آن ارائه نشده است. جهانگردانی که به نقاط مختلف دنیا سفر کرده اند در مشاهدات خود مناره هائی را معرفی کرده اند که در نقاط دیگر جهان همین خصوصیت را داشته اند. اما قدر مسلم اینکه منارجنبان اصفهان وجه تمایزی با سایر مناره های متحرک دارد و آن این است که گذشته از حرکت مناره ها سایر قسمت های بنا نیز حرکت می کند. منطقی ‌ترین علتی که برای تکان خوردن مناره‌ ها وجود دارد، پدیده فیزیکی تشدید یا پدیده رزونانس است. نکته شاخص درباره معماری این بنای تاریخی زیبا وجود همان پدیده ی فیزیکی تشدید یعنی منتقل شدن نیرو از مناره به همه ی ساختمان بنا می باشد. اما شاید این سوال در ذهن ها نقش بندد که با تکان خوردن این بنا طی قرن های متمادی چرا این بنا فرو نریخته است و حتی یک آجر هم از آن جدا نشده. با بررسی و تحقیقات روی این بنا متوجه شده اند که مهم ترین علت فرو نریختن منارجنبان وجود دو شیار عمیق در این بنا است که آن شیارها یا شکاف ها در کنار مناره ها هستند. به زبان عامیانه می توان گفت که وجود چنین شیاری سبب می شود تا ساختمان جا برای حرکت کردن داشته باشد و فرو نریزد.

منار جنبان

ارتفاع ایوان مقبره عمو عبدالله از سطح زمین بقعه ۱۰ متر و ارتفاع هریک از دو مناره ۷/۵ متر است. در این ایوان مزار عمو عبدالله قرار دارد و راه صعود به بام و مناره ها نیز به وسیله درگاه کوچکی است که با پلکانی مارپیچ به بام مربوط می شود.

منار جنبان

در بنای منارجنبان دو اتاق کوچک وجود دارد که چله خانه بوده اند. چله خانه به اماکنی گفته می شود که زاهدان و عارفان به مدت ۴۰ روز به آنجا می رفتند و ریاضت می کشیدند و به مدت ۴۰ روز با پروردگارشان خلوت می کردند.

منار جنبان

گفته می شود که در سال های اولیه ساخت بنای منارجنبان محوطه اطراف این بنا قبرستان عمومی بوده است اما امروزه از آن قبرستان غیر از چند قبر که در اطراف ایوان موجود هستند چیزی باقی نمانده است. هر گوشه ای از ایوان منار جنبان را که بنگرید گوری را خواهید دید که با سنگ های قبر سفید رنگ خودنمایی می کنند.